Zamek Czocha powstał w II połowie XIII wieku jako warownia obronna północnej granicy Czech z inicjatywy króla czeskiego Wacława II. W 1315 r. książę piastowski Henryk Jaworski ożenił się z Agnieszką, córką Wacława II i otrzymał jako wiano zamek wraz z przyległymi ziemiami. W 1345 r. Henryk zawarł porozumienie z siostrzeńcem Bolkiem II Świdnickim, na mocy którego rok później Bolko II przejął Księstwo Jaworskie wraz z Zamkiem Czocha.
- Jedna z legend mówi o studni niewiernych żon, do której została wrzucona w XVII w. żona Johanna von Nostitz. Kiedy wrócił do zamku z trzyletniej wyprawy wojennej, służba poinformowała go, że jego żona Ulrika dopuściła się zdrady. Gdy wszedł do małżeńskiej komnaty zobaczył żonę z małym dzieckiem. Dziecko zamurował w kominku sali marmurowej, a Ulrikę wrzucił do ok. 30 metrowej studni na dziedzińcu. Do tej pory w nocy słychać kwilenie niemowlęcia. Wtedy Biała Dama, czyli duch Ulriki, wychodzi ze studni i tajnymi przejściami idzie do swego dziecka, by je utulić – opowiedział Jarosław Kuczyński, pracownik Zamku Książ.
Do studni były wrzucane również inne niewierne żony kolejnych właścicieli zamku. Obecnie, gdy w głąb studni spojrzy niewierny mąż, za karę wyłysieje.
- Z kolei żony, które nie chciały oddać się swoim mężom były zrzucane przez zapadnię w łożu małżeńskiej komnaty do lochu o głębokości ok. 70 metrów. We współczesnych czasach loch ten został zasypany. Kolejną atrakcją jest ponad 30 tajemnych przejść, z których odkrytych zostało 11, a 5 z nich jest udostępnionych zwiedzającym np. przejście przez regały z książkami, czy też pod łożem małżeńskim – mówił Jarosław Kuczyński.
- Wiele komnat jest jeszcze nieodkrytych. Dosyć niedawno, bo w 2002 r. został dopiero znaleziony skarbiec z pancernym sejfem, który był ograbiony po II wojnie światowej. Wiemy, że pod winiarnią znajduje się pomieszczenie głębokie na 1,5 metra. Podobno jedna z pracownic odkryła niegdyś salę ze szklaną podłogą, jednak nie potrafiła już tam wrócić. Zamek ten kryje w sobie jeszcze wiele tajemnic, był bowiem nieraz przebudowywany – dodał.
Ciekawą atrakcją jest również kryształowe lustro, które spełnia życzenia. Trzeba jedynie spojrzeć sobie głęboko w oczy w jego odbiciu, pomyśleć życzenie i zakręcić się wokół trzy razy na prawej pięcie. Z kolei w oryginalnym czteroskrzydłowym lustrze, które znajduje się obok sali małżeńskiej, można obejrzeć się z każdej strony.
Panoramę okolicy warto podziwiać z wieży, na której szczyt prowadzi 98 schodów, a jej dwa ostatnie piętra wykonane są wyłącznie z drewna. Przy wejściu na wieżę można obejrzeć loch głodowy. Z kolei w kamiennym lochu w podziemiach znajdują się sale tortur ze sprzętem do wykonywania kaźni i piętna.
Zamek często był grabiony, a w 1793 r. ogromny pożar zamienił go w ruinę, kładąc kres świetności rezydencji i niszcząc bogate zbiory. W 1952 r. przeszedł w ręce Wojska Polskiego, a do roku 1996 znajdował się tutaj Wojskowy Dom Wypoczynkowy. - Spustoszona biblioteka zamkowa została uzupełniona zbiorem książek ze zlikwidowanej jednostki wojskowej w Jeleniej Górze. Można więc zobaczyć tu różne pozycje popularne w minionej epoce – powiedziała Katarzyna Nowak, dyrektor Zamku Czocha.
Zwiedzanie zamku z przewodnikiem kosztuje 15 zł, sale tortur – 5 zł, a rejs statkiem po Jeziorze Leśniańskim – 15 zł. Ciekawą atrakcją jest nocne zwiedzanie Zamku Czocha (koszt 35 zł) z pochodem Białej Damy i efektami pirotechnicznymi, pokazem walk rycerskich, degustacją win, miodów pitnych oraz chleba ze smalcem. Warto dodać, że w obiekcie znajduje się hotel, restauracja i kawiarnia „Filmowa Grota”. Nazywa się tak, ponieważ w zabytkowym obiekcie były kręcone takie filmy: "Gdzie jest generał", "Wiedźmin", "Dwa światy", "Dywersant", "Sensacje XX wieku" oraz "Tajemnica Twierdzy Szyfrów".
10 sierpnia na Zamku Czocha odbędzie się Piknik Średniowieczny. W ramach imprezy będą pokazy walk rycerskich członków Bractwa Rycerskiego Syrokomla, turniej łuczniczy i zabawy plebejskie. Na zamek przyjedzie ponad 30 rycerzy. O godz. 17.00 w sobotę, na punkt kulminacyjny zaplanowano potyczkę o zamek. Dla najmłodszych uczestników przewidziano warsztaty wypieku podpłomyków. Wstęp wraz ze zwiedzaniem kosztuje – 20 zł dla dorosłych i 10 zł dla dzieci.