Mózg i błazen: rozmowa z Jerzym Vetulanim. Rotkiewicz Marcin
Mimo że zawód, funkcja czy tytuł profesora z natury rzeczy niesie ze sobą konieczność częstych publicznych wystąpień, bardzo rzadko można spotkać uczonego, który jest jednocześnie osobowością i celebrytą.
Trudno o akademika, który nie daje się zamknąć w swoim hermetycznym, gabinetowym lub laboratoryjnym świecie i do końca życia czerpie energię z poznawania świata. Z tego schematu wyłamał się profesor Jerzy Vetulani - niepokorny syn wybitnego historyka prawa. Z jednej strony światowej sławy neurobiolog, a z drugiej dusza Krakowa. Po zakończeniu kariery akademickiej pozostał mentorem swoich młodszych kolegów, jednocześnie zasłynął jako genialny popularyzator nauki. Jego wykłady przyciągały tłumy również laików. Z jednakową werwą rozwodził się z katedry o działaniu ludzkiego mózgu, a ze sceny – o rzymskich fallusach i konieczności bardziej dosadnego tłumaczenia starożytnych klasyków.
Na łamach książki „Mózg i błazen” opowiada Marcinowi Rotkiewiczowi o swoim szczęśliwym życiu, w którym oprócz działalności naukowej zdążył zostać między innymi jednym z współtwórców Piwnicy pod Baranami, niedoszłym prezydentem dawnej stolicy i piewcą wolnych konopii. Średnio raz w roku, będąc zdeklarowanym ateistą, jadał obiad z Janem Pawłem II.
W Krakowie organizował legendarne urodziny, na których bawili się przedstawiciele kilku pokoleń - od licealistów po nobliwych członków Polskiej Akademii Nauk. Niezwykłą cechą profesora Vetulaniego było traktowanie każdego, niezależnie od wieku, w sposób identyczny - z taką samą uwagą , ciekawością i niegasnącym poczuciem humoru. Wydaje się, że znalazł na tym polu złoty środek.
Czytając wywiad – rzekę mamy możliwość zajrzenia do publicznego i prywatnego świata bohatera, który opowiada o dzieciństwie, przekornym zapisaniu się do ZMP (skąd szybko go usunięto), uprawianiu nauki bez patosu, liberalnym podejściu do bigamii i szczęśliwym życiu rodzinnym.
Gawędziarski talent Vetulaniego i dziennikarski Rotkiewicza zrodziły rzecz, od której trudno się oderwać nawet temu, kto pierwszy raz słyszy to egzotyczne, podobno etruskie nazwisko. Książka dostępna w Legimi. (EM)
Pralnia pierza. Dorota Combrzyńska-Nogala
Czujesz? Tak samo, w naszym rodzinnym języku, pytamy o zapachy, jak i o uczucia… Jedne i drugie – ulotne, trudne do opisania. Bywają miłe i nieprzyjemne. Z niektórymi często nie łatwo sobie poradzić. Warto zatem wprowadzać nasze pociechy w świat emocji, przedstawiać paletę wartości etycznych, pokazywać wachlarz norm zachowania, po to aby dzieciaki lepiej rozumiały siebie i innych. To rozwija moralność, kształtuje empatię, pożądane postawy społeczne i obywatelskie.
Dobrze, że powstaje coraz więcej młodzieżowej literatury, która zmusza do refleksji, zastanowienia się nad swoim postępowaniem i otaczającym nas światem. To książki, które zapadają w pamięć i zostawiają w czytelniku zapaloną „iskierkę”. Do nich należy także „Pralnia pierza. Opowiadania o tym co ważne” Doroty Combrzyńskiej-Nogali – polonistki, surdopedagoga, autorki powieści obyczajowych dla dzieci i młodzieży ale także dla dorosłych. Pięknie zilustrowane przez Grażynę Rigall wydanie ukazało się w serii „Z parasolem” skierowanej do nastolatków oraz do najmłodszych Czytelników, którzy już sami czytają i robią to z nieustającym zapałem!
Książka to zbiór omiuopowiadań dedykowanych czytelnikom między jedenastym a piętnastym rokiem życia. To nie są proste historie, ale są to na pewno opowieści bardzo potrzebne i niezwykle mądre. Bo czy w dobie smartfonów, łatwego dostępu do Internetu i plastikowych idoli młody człowiek wie, co tak naprawdę jest ważne? Czy potrafi dostrzec i odróżnić prawdę od fikcji, konstruktywną krytykę od hejtu? Czy zauważa niesprawiedliwość oraz złe traktowanie innych i wie jak na to należy zareagować? Czy rozpoznaje nietolerancję albo wrogość i potrafi się im sprzeciwić?
Wszyscy bohaterowie opowiadań stają przed jakimś ważnym zadaniem, wyborem lub decyzją, które nie są łatwe. Bywa, że wiążą się one z nieprzyjemnymi konsekwencjami, trudnymi emocjami, przyznaniem się przed samym sobą do słabości lub błędów. Być może wielu młodych czytelników znajdzie tu tekst, którego temat, fabuła lub bohater okaże się mu bliski. Książkę charakteryzuje współczesny slang młodzieżowy, a w nim dialogi często pełne negatywnych emocji, sarkazmu i cynizmu. Pisarka odważnie porusza trudne tematy, czasem śmiałe epizody, jak na przykład w tytułowym opowiadaniu „Pralnia pierza”, którego główny bohater Braian, mający nieciekawą sytuację w rodzinnym domu spotyka kogoś, kto potrzebuje jego pomocy, ale jednocześnie może okazać mu swoją pomoc zarówno w dość nietypowym, ale bardzo trudnym dla niego zdarzeniu, jak i później proponując mu pracę. To również opowieść o odwadze i zaufaniu. W innym opowiadaniu Jędrzej zwraca uwagę na nową, ale osobliwą koleżankę z klasy. Mońka to uparta, niedostępna i trudna dziewczynka. Chłopak nie poddaje się i za wszelką cenę chce wspomóc Cygankę – przecież ją kocha. To historia o wrażliwości, rycerskości i okazaniu wsparcia. W kolejnym opowiadaniu Brygida nie zgadza się na przemoc w swojej szkole. Czy znajdzie pomysł, jak z nią walczyć? Wykazując się ogromną odwagą cywilną oraz solidarnością z pokrzywdzonymi przyczynia się do powstrzymania szkolnego sadysty i mobbera. To także opowieść o przyjaźni i akceptacji.
Autorka „Pralni pierza” ukazując zwykłe historie, które często spotykają niejednego nastolatka, a nawet dorosłego, mówi o wartościach, ale bez moralizowania czy nachalnego pouczania. Porusza wiele problemów, z którymi zmagają się współcześni uczniowie, takich jak samotność, uprzedzenia, przemoc w internecie i rzeczywistości, wykluczenie czy brak akceptacji. Bohaterowie opowiadań chociaż sami są jeszcze dziećmi, zmuszeni są podejmować ważne decyzje. Każda z nich zbliża ich do dorosłości i bycia przyzwoitymi ludźmi. Ta książka uczy tolerancji i otwartości, rozwija umiejętność pokonywania uprzedzeń i nawiązywania relacji opartych na szacunku dla drugiej osoby. Mówi o potrzebie tworzenia więzi, zaufaniu, cywilnej odwadze i odpowiedzialności za siebie i innych. Przedstawione historie mają na celu rozbudzić wrażliwość, empatię i altruizm, poruszają także tematy przyjaźni, sympatii czy miłości. "Pralnia pierza” uczy jak być po prostu uczciwym i porządnym człowiekiem. Człowiekiem szanującym innych, wyczulonym na ich potrzeby, gotowym do niesienia pomocy i piętnowania zła. Teoretycznie tekst skierowany jest do dzieci, praktycznie – każdy dorosły powinien sobie od czasu do czasu przypomnieć o podstawowych ponoć wartościach. Książki o takich elementarnych kwestiach nigdy się nie dezaktualizują – świat się zmienia, a nasze potrzeby rozumienia go pozostają. Najważniejsza jest refleksja, która zrodzi się w głowach czytelników po ich przeczytaniu. Mamy przecież wpływ na nasze otoczenie przez działanie. Gdyby zmianę postaw pokazanych w „Pralni pierza” każdy wcielał w swoim życiu, świat na pewno byłby piękniejszy, a ludzie życzliwsi. „Pralnia pierza. Opowiadani o tym co ważne”/ Dorota Combrzyńska-Nogala. Książka dostępna w Legimi. (KS)
Koniec końca świata. Jonathan Franzen
Eseje napisane w tonie zaczepnym i ironicznym to wyborna rzecz dla tych ,którzy chcą poszerzyć swoje horyzonty. Dotyczą one czterech tematów. Po pierwsze : ptaków, których Franzen jest obserwatorem i jeździ za nimi po całym świecie, a najwięcej do Afryki. Jego zdaniem dzikie ptactwo jest jedną z ostatnich nici łączących gatunek ludzi z przyrodą. Drugi temat -zmiany klimatyczne i ochrona natury przed zniszczeniem przez przemysł i technologie. Następnie Internet jako sieć łącząca nas globalnie oraz media społecznościowe typu Facebook,Twitter , itp. No i ostatni temat: wybranie Donalda Trumpha przez Amerykanów na prezydenta Ameryki...
Ciekawe spostrzeżenia, warte przeczytania i zastanowienia się... Książka dostępna w Legimi. (GB)
Śledztwo od kuchni - Karolina Morawiecka; czyta: Donata Cieślik
Kto ma ochotę na klasyczne powieści kryminalne z humorem, smakowitą kuchnią i psem na dokładkę? Książka K. Morawieckiej ,, Śledztwo...” ukoi Wasz głód i porwie na jeszcze długie wieczory.
Na zamku w Pieskowej Skale zostaje zamordowana kelnerka. Do śledztwa wkracza wysoce utalentowana Karolina Morawiecka, wdowa po aptekarzu, która oprócz ogromnej tuszy, posiada również ogromnej tuszy Trufelkę, czyli psa. Wdowa jest nader wścibską osobą, jednakże ma głowę na karku i wie, że aby być kompletną, potrzebuje swojego Watsona. Znajduje go w postaci siostry Tomaszy, która z opisu jest chudą zakonnicą, nader miłą i sprytną. Tak i oto dwie kobiety zabierają się do śledztwa. Niesamowita komedia kryminalna, pełna absurdów i wyolbrzymień, przebogatych porównań i szerokich skojarzeń!
Książka dostępna w Legimi, również w formie audiobooka. (AS)
