Kiedy będziemy wolne. Szirin Ebadi
Choć w 2003 roku otrzymała pokojową Nagrodę Nobla za walkę na rzecz demokracji i w obronie praw człowieka, to pewnie autorka nie jest postacią powszechnie znaną. Już wtedy rząd irański robił, co w jego mocy, by wieść o wyróżnieniu nie rozniosła się. W oficjalnych mediach nie mogło pojawić się jej nazwisko ani wzmianka o nagrodzie. Była pierwszą sędziną w historii Iranu, ale po obaleniu szacha, władze rewolucyjne Republiki Islamskiej oświadczyły, że kobiety nie nadają się do wymierzania sprawiedliwości i zdegradowały ją do pozycji urzędniczki. Oczywiście, że się nie nadają, bo żadnej kobiecie nie przyszłoby do głowy oprzeć prawa karnego na szariacie – zasadach prawnych ukształtowanych w VII wieku. Jak chory i okrutny jest to system, Szirin Ebadi pokazuje na przykładzie sprawy, w której reprezentowała rodziców Leili. 11-letnia dziewczynka została wielokrotnie zgwałcona przez trzech mężczyzn, zabita i zrzucona w przepaść. Napastników aresztowano, stanęli przed sądem oskarżeni o gwałt i morderstwo. Tyle że obowiązujące prawo wyżej ceniło życie mężczyzny skazanego za zabójstwo niż zamordowanej dziewczynki – rodzina Leili miała zapłacić rekompensatę za egzekucję, za przelaną męską krew. A kiedy okazało się, że jej na to nie stać, winnych wypuszczono.. To wtedy Szirin Ebadi wkroczyła na ścieżkę, którą podąża do dziś. Szuka sprawiedliwości, broni praw najsłabszych: kobiet, dzieci, dysydentów i mniejszości. W walce o zmianę prawodawstwa wykorzystuje siłę opinii społecznej. W tej książce pierwszy raz publicznie wyznaje, jaką cenę przyszło jej zapłacić za swoją niezłomną postawę. Obowiązujący obecnie w Iranie system prawny, to efekt zmian dokonanych (bardzo niechętnie) w latach 90 i na początku XXI wieku. Uporczywa walka ludzi myślących podobnie jak Szirin Ebadi i aktywność środowisk kobiecych zmusiły Republikę Islamską do złagodzenia najokrutniejszych i najbardziej nieludzkich przepisów. Ale sytuacja kobiet w Iranie nadal jest bardzo trudna, choć na tle innych państw Bliskiego Wschodu i tak nie jest najgorsza. To kilka przykładów z 2014 roku: szef teherańskich służb porządkowych wprowadził zakaz zatrudniania kobiet w miejskich kawiarniach i restauracjach, a burmistrz Teheranu zarządził, że urzędniczki nie mogą pracować z mężczyznami, bo spędzając całe dnie poza domem w towarzystwie innych mężczyzn podważają wartości rodzinne. Jesienią przez miasto Isfahan przetoczyła się fala ataków na kobiety. Mężczyźni z motocykli oblewali kwasem siarkowym kobiety idące ulicą lub czekające na zmianę świateł. Policja oczywiście nic nie zdołała ustalić, ale poszkodowane otwarcie pisały na profilach facebookowych, że zostały namierzone przez bojowników za swoje „nieskromne” ubranie. Nie zgadzajcie się, aby klimat w jakimkolwiek kraju sprzyjał przemocy wobec kobiet. To do Was, panowie, nasz postulat na Dzień Kobiet. Książka dostępna w zbiorach Książnicy Karkonoskiej. (KH)
Schizofreniczna ewangelia. Bohumil Hrabal
Nie zaczynajcie przygody z literaturą Hrabala od tej pozycji, bo może Was zniechęcić, wystraszyć, porazić ostrością wypowiedzi i drastycznymi detalami. Schizofreniczna ewangelia to przykład wczesnej twórczości pisarza, zbuntowanej, bezkompromisowej, surrealistycznej i bardzo odważnej. Opowiadania inspirowane dekadentyzmem, przepełnione ludzka brzydotą, popędami, szaleństwem, ale i wartościami chrześcijańskimi, typową dla Hrabala miłością do jednostki, nawet tej brudnej, kalekiej, ułomnej. Pisarz miał odwagę napisać, miejmy odwagę przeczytać, chociażby tytułowe opowiadanie o Jezusie, któremu przyszło zbawiać świat w połowie XX wieku i o Pepinie, który nie jest już tym Pepinem z Postrzyżyn. Schizofreniczna, przefiltrowana przez umysł współczesnego człowieka dobra nowina, spisana przez autora o doskonałym wykształceniu i doświadczeniu filozoficznym oraz literackim. Pisarza, który nie boi się malować trudnych do zaakceptowania turpistycznych obrazów w kontrze do niezabudkowych w poświacie księżyca oczu Magdaleny. W zasadzie jest to ewangelia miłości, tylko nie romantycznej, ewangelia człowieka, tylko nie tego pięknego pięknem powszechnym. Szalona podróż przez hrabalowskie motywy i wątki.
Fragmenty:
„I niczym kret wygrzebał się ze świętej ziemi szkielet, przysiadł na rancie nagrobka i strząsnął zbutwiałe włosy. I dajcie mi coś łyknąć, hultaje. Toż ja jestem tą, która na chwałę Bożą podcięła sobie żyły z nieszczęśliwej miłości. Durna. „
„Dwunastego dnia Panna Maria otworzyła drzwi i ujrzała tylko nogi Józefa. Reszta była pod samochodem. Siadła na dekach i powiedziała: Niestety, chyba będziesz musiał ze mną chodzić na zastrzyki. Zaszłam i nie mam zamiaru donosić. Józef zaś odparł: Za chwilę, tylko podciągnę hamulce. Tak więc chodziła panienka na zastrzyki, a Duch Święty, widząc, co spsocił, opuścił dziewczynę, żeby wypełniły się słowa Pisma. Po dziewięciu miesiącach urodził się Jezusek, choć od samego początku strząsano go uparcie z drzewa życia, bo Maria, żeby nie donosić, skakała z drabiny i fikała koziołki. I była smutna, gdyż Józef praktycznie nie dał sobie wmówić, ze Duch Święty zmontował w jego dziewczynie dzieciąteczko i ani razu się z nią nie przespał.”
Książka dostępna w zbiorach Książnicy Karkonoskiej. (JJ)
O Hrabalu będziemy rozmawiać w sali konferencyjnej Książnicy Karkonoskiej 27 marca o 17:00.
Byłbym zapomniał … - Cezary Pazura; czyta: autor
Jeżeli jesteście fanami Cezarego Pazury, ta książka na pewno wam się spodoba. Poznacie tego aktora od całkiem innej strony, tej dobrej. Niby to życiorys, a jednak podany w takiej formie jak byśmy wyszli z kabaretu. Chociaż nie w każdym miejscu książki jest śmiesznie, bo czasem i na poważnie czy ze smutkiem lecz w całości takie skromne, szczere słowa o sobie i życiu. C. Pazura jest normalnym facetem, który jak każdy z nas zaliczył w swoim życiu lepsze i gorsze momenty. To nie jest literatura wysokich lotów, ale fajnie co jakiś czas przeczytać coś lekkiego o naszych rodzimych aktorach. Dużo tu anegdot, ploteczek, wieści o rodzinie i innych aktorach. Życie w siermiężnej peerelowskiej Polsce, kariera, zapatrywanie na kwestię wiary, perypetie miłosne, dzieci.
Polecam tę książkę w formie audiobooka – czyta Cezary Pazura więc będzie wesoło! Audiobook dostępny w zbiorach Książnicy Karkonoskiej. (AS)
Opowieści na dobranoc dla młodych buntowniczek. 100 historii niezwykłych kobiet – Elena Favilli, Francesca Cavallo
Opowieści na dobranoc dla młodych buntowniczek, historie stu bohaterskich kobiet od Elżbiety I po Serenę Williams, to nowe wersje bajek stworzone, by zainspirować wszystkie dziewczynki. Każda z tych stu historii dowodzi, że wierząc w coś całym sercem, zyskujemy siłę, by zmieniać świat. Książka, zilustrowana przez sześćdziesiąt artystek ze wszystkich zakątków świata, to najhojniej finansowana oryginalna publikacja w dziejach crowdfundingu. Autorkami ksiażki są: Elena Favilli, nagradzana dziennikarka i przedsiębiorczyni medialna. Francesca Cavallo jest pisarką i nagradzaną reżyserką. To jej siódma książka dla dzieci. Książka dostępna w zbiorach Książnicy Karkonoskiej. (AJ)
