Piątek, 19 kwietnia
Imieniny: Konrada, Leona
Czytających: 10980
Zalogowanych: 16
Niezalogowany
Rejestracja | Zaloguj

JELENIA GÓRA: Uliczna historia cykliczna. Spojrzenie na Krótką

Poniedziałek, 21 listopada 2011, 8:29
Aktualizacja: 8:31
Autor: RED
JELENIA GÓRA: Uliczna historia cykliczna. Spojrzenie na Krótką
Fot. www.Fotopolska.eu
Nazywa się Krótka, choć jest najdłuższą ulicą jeleniogórskiej starówki. I przy okazji jedną z najstarszych, bo wytyczono ją w XVII wieku. Wbrew położeniu nie ma jednak wielkomiejskiego charakteru, a na jej części historyczną zabudowę zastąpiły bloki.

Stockgasse – czyli ulica Więzienna: tak w XVII wieku brzmiała pierwsza nazwa tego traktu biegnącego równolegle do Rynku. Nie była to jednak ulica „strategiczna”, bo nie prowadziła bezpośrednio do bram strzegących wówczas dostępu do dawnego Hirschbergu. Przez około dwieście lat znajdowało się przy niej więzienie miejskie, zlikwidowane w XIX stuleciu.

Wówczas ulicę nazwano Herrenstrasse (Pańska), zaś w roku 1875 zarząd Hirschbergu zmienił jej miano na Alte-Herrenstrasse (Stara Pańska), a to w celu odróżnienia od Neue-Herrenstrasse – jak wówczas nazywano przedłużenie dzisiejszej ulicy Matejki za Promenadą (dziś Bankowa). Przez pewien okres odcinek tego traktu od ulicy Długiej (Langstrasse) do Drucianej – nazywał się Draziehergasse (Druciana) i dopiero w roku 1897 nazwę ujednolicono na Herrenstrasse.

Kiedy do miasta w 1945 roku wiosną przybyli polscy osadnicy, naszą „bohaterkę” nazwano ulicą Pańską, ale już 27 lipca tego roku Zarząd Miasta Jelenia Góra zrzucił to miano z szyldu, było bowiem niewygodne ze względów ideologicznych. Niektórzy decydenci dopatrzyli się bowiem w nazwie kontekstu religijnego, inni – klasowego: panowie źle się wówczas kojarzyli. Wówczas właśnie na planie starego miasta pojawiła się ulica Krótka.

– Miała być kontrastem do przecinającej tę ulicę ul. Długiej, a nadano ją w związku z wytycznymi Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej o „konieczności uaktualnienia nazw ulic” wynikających z zamazywania nazw niewygodnych dla władzy komunistycznej – wyjaśnia Ivo Łaborewicz na kartach „Słownika ulic i innych nazw miejskich Jeleniej Góry”.

Kiedy po gorączce wyniku transformacji ustrojowej na początku lat 90. XX wieku zmieniano nazwy ulic „komunistyczne” i mające swoje korzenie w początkach PRL, Krótkiej nie brano pod uwagę. Jej nazwa, choć absurdalna i nie mająca uzasadnienia historycznego, wydała się ówczesnym decydentom neutralna i pozostawiono ją.

Przy Herrenstrasse (Krótka) nie było wielu „znaczących miejsc”. W jednej z kamienic, gdzie dziś działa kino Grand, już w XIX wieku funkcjonował zajazd „Drei Kronen” („Pod trzema koronami”). Z czasem rozwinął się w lokal rozrywkowy z salą teatralno-widowiskową „Apollo Theater”. Ile w tym plotek, ile prawdy – tego nikt nie wie, jednak mówi się, że w miejscu tym nieźle prosperował dom publiczny.

Na pewno na parterze mieściła się restauracja z kabaretem. Po pierwszej wojnie światowej urządzono we wnętrzach o łukowatych sklepieniach piwiarnię browaru z Kamiennej Góry (Landeshut), a w sali teatralnej uruchomiono kino „Schauburg”. W polskiej Jeleniej Górze do początku lat 90. projekcje filmów proponowało kino Tatry, a w byłej restauracji rozstawiono ławki dla czekających na seans widzów, a także ustawiono niewielki bufet z łakociami. Dziś działa tu kino Grand, a w dawnym lokalu są sklepy.

Dzisiejsza ulica Krótka tylko we fragmentach zachowała historyczną zabudowę: niewysokie i skromne kamienice, tylko niektóre z bogatszym detalem architektonicznym. Budynek z numerem pięć zachował piękny barokowy portal kamienny. Część zabudowań ulicy Krótkiej wyburzono w ramach realizacji planu Tunikowskiego zakładającego wzniesienie klockowatego budownictwa na terenie całej jeleniogórskiej starówki. W jednym kwartale te założenia zrealizowano w latach 70. XX wieku.

W części od strony ulicy Bankowej wyburzoną zabudowę (w tym kamienice o dużej wartości historycznej) uzupełniono plombami dopiero w latach 90. minionego stulecia. Wówczas też odrestaurowano stojący na rogu ulic Długiej i Krótkiej dawny dom handlowy Pinoffa (znany jako Dom Dziecka). Ostatnie luki zabudowano przed dwoma laty oddając do użytku dwie kamienice u zbiegu Krótkiej z ulicą Mroczną.

Krótka przyciąga dziś wielu jeleniogórzan lokalami gastronomicznymi: barami i pubami. Niektóre z nich wykorzystały wewnętrzne podwórka i urządziły tam ogródki gastronomiczne. W większości parterów działają sklepy a niemal wszystkie domy oraz kamienice zostały odnowione. To wszystko wpływa pozytywnie na wizerunek tego traktu. Do pełni szczęścia brakuje jednolitej nawierzchni i ograniczeniu ruchu samochodów, co umożliwiałoby zmianę ulicy w deptak dla pieszych. Biorąc jednak pod uwagę boom motoryzacyjny i konieczność dostaw towarów do licznych sklepów, nie wydaje się to realne.

Ogłoszenia

Czytaj również

Komentarze (46)

Dodaj komentarz

Dodaj komentarz

Zaloguj
0/1600

Czytaj również

Sonda

Czy uważam że Poczta Polska:

Oddanych
głosów
16
wymaga dużej restrukturyzacji
56%
wymaga likwidacji
19%
jest dobrze jak jest
25%
 
Głos ulicy
Zagłosujemy na obecnego burmistrza
 
Miej świadomość
Czy warto dopłacać?
 
Rozmowy Jelonki
Dzieci wypoczywały w Brennej
 
Polityka
Tusk popiera Łużniaka!
 
Aktualności
Łatają Karłowicza
 
Aktualności
Kładą asfalt na Wolności
 
Karkonosze
Wniosą dwie dziewczynki na Śnieżkę!
Copyright © 2002-2024 Highlander's Group