Czym jest odporność chwastów na działanie herbicydów?
Na wstępie należy podkreślić, że chwasty wytwarzają odporność na działanie substancji czynnej zawartej, a nie konkretnego herbicydu. Wynika to z faktu, że rośliny niepożądane w uprawach uodparniają się na mechanizm działania substancji czynnej. Jak powszechnie wiadomo dana substancja czynna może występować w wielu produktach o różnych nazwach handlowych.
Odporność chwastów na działanie substancji czynnych polega na braku skuteczności działania produktu na określony gatunek chwastu, który w etykiecie instrukcji stosowania został wskazany jako przynajmniej średniowrażliwy na dany środek.
Pierwszą przesłanką o możliwości pojawienia się odporności konkretnego gatunku chwastu na daną substancję czynną jest obecność pojedynczych roślin bez objawów działania środka. Przy jednoczesnym zaobserwowaniu bardzo dobrej skuteczności na innych roślinach tego samego gatunku.
Które chwasty najszybciej stają się odporne?
Obserwacje wskazują, że zdecydowanie najszybciej odporność wytwarzają chwasty jednoliścienne i dwuliścienne o bardzo dużym współczynniku rozmnażania. Również sposób rozmnażanie nie jest bez znaczenia. Gatunki obcopylne i mające kilka pokoleń w trakcie sezonu częściej wytarzają odporność na działanie herbicydów.
Najwięcej uwagi w praktyce rolniczej poświęcono odporności miotły zbożowej. Nie można zapomnieć jednak o biotypach odpornych wyczyńca polnego, czy coraz częstszych doniesieniach o występujących biotypach odpornych chwastnicy jednostronnej.
Wśród gatunków chwastów dwuliściennych również zaobserwowano zjawisko odporności na działanie herbicydów. Doskonałym przykładem jest chaber bławatek.
Jakie są rodzaje odporności?
Rodzaje odporności sklasyfikowano ze względu na liczbę mechanizmów działania, które nie wywołują efektu chwastobójczego. Na tej podstawie wydzielono:
• odporność prosta — skuteczności nie wykazuje pojedyncza substancja czynna z konkretnej grupy chemicznej wg HRAC
• odporność krzyżowa — skuteczności nie wykazują przynajmniej dwie substancje czynne z tej samej grupy chemicznej wg HRAC
• odporność wielokrotna — brak skuteczności działania różnych substancji czynnych z odmiennych grup chemicznych wg HRAC
Zdecydowanie najgorsza z możliwych jest odporność wielokrotna chwastów na działanie herbicydów. Bardzo często ogranicza ona możliwość skutecznej eliminacji danego gatunku chwastu przy użyciu środków ochrony roślin i wymaga wdrożenia zaawansowanych i złożonych metod niechemicznych.
Jakie są mechanizmy odporności?
Odporność chwastów na działanie substancji czynnych wynika ze zmienności genetycznej, której efektem jest wytworzenie:
• odporności w miejscu działania — zmianie ulega struktura włączająca substancję czynną do określonego szlaku metabolicznego, w efekcie czego nie może ona zostać do niego włączona
• odporność metaboliczna — biotyp na poziomie molekularnym przeprowadza proces rozkładu substancji czynnej, w wyniku czego nie wywołuje ona jego zamierania
Jakie działania zwiększają ryzyko powstawania zjawiska odporności chwastów?
Krokiem w kierunku ograniczenia możliwości indukowania odporności chwastów na działanie herbicydów, było wprowadzenie zasad Integrowanej Ochrony Roślin. Zakładała ona w pierwszej kolejności stosowanie metod niechemicznych w eliminacji organizmów niepożądanych. W celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia odporności chwastów na działanie herbicydów należy przede wszystkim:
• stosować herbicydy o różnych mechanizmach działania
• wprowadzić zmianowanie ograniczające monokulturę zbożową
• wykonywać zabiegi chwastobójcze w optymalnych warunkach pogodowych
• w przypadku mieszanin formulacyjnych aplikować dawki zalecane przez producenta
• stosować mieszaniny opryskowe łączące różne mechanizmy działania
• przeprowadzać zabiegi agrotechniczne z uwzględnieniem ich potencjału do eliminacji chwastów
• stosować preparaty zwiększające skuteczność działania — np. adiuwanty
• wybór środka chwastobójczego dostosować każdorazowo do składu gatunkowego chwastów
Herbicydy z oferty firmy Osadkowski pozwalają na ustalenie skutecznej strategii zwalczania chwastów, która będzie do minimum ograniczała możliwość powstawania zjawiska ich odporności, na działanie środków chwastobójczych. Więcej informacji o herbicydach można znaleźć link.
