Czwartek, 9 maja
Imieniny: Grzegorza, Karoliny
Czytających: 8419
Zalogowanych: 12
Niezalogowany
Rejestracja | Zaloguj

Jelenia Góra: Jelenia Góra – stan wojenny

Środa, 13 grudnia 2023, 9:40
Aktualizacja: 9:48
Autor: Grzegorz Waligóra
Jelenia Góra: Jelenia Góra – stan wojenny
Fot. Andrzej Szpak
Wprowadzenie z dniem 13 XII 1981 r. stanu wojennego praktycznie sparaliżowało działalność regionu jeleniogórskiego NSZZ „Solidarność”. Większość czołowych działaczy trafiła do obozu dla internowanych w Kamiennej Górze. W pierwszych dniach stanu wojennego praktycznie nie odnotowywano większego oporu społecznego.
Sparaliżowane struktury regionu nie były w stanie zorganizować strajku. Najważniejszą formą aktywności stała się, przy wydatnym wsparciu Kościoła, organizacja pomocy dla internowanych i ich rodzin. Istotną rolę odgrywała zwłaszcza parafia św. Erazma i Pankracego w Jeleniej Górze. Poza działalnością charytatywną w pierwszych tygodniach stanu wojennego ograniczano się jedynie do kolportażu ulotek i prasy podziemnej docierającej z Wrocławia („Z dnia na Dzień”) i Warszawy („Tygodnik Mazowsze”).

Podziemne pismo

Dopiero w III 1982 ukazał się pierwszy numer podziemnego pisma działaczy Jeleniogórskiej „Solidarności pt. „Odrodzenie”. W obliczu rozbicia związkowych struktur i internowania czołowych działaczy, szeregowi działacze związku (głównie w dużych zakładach) spontanicznie tworzyli Komitety Oporu Społecznego początkowo zajmujące się głownie kolportażem i gromadzeniem informacji. Ważną rolę odgrywały też nabożeństwa patriotyczne, największe w Kościele św. Krzyża w Jeleniej Górze

Protest do Sejmu

15 IV 1982 działacze szczebla zakładowego oraz sympatycy „Solidarności” (44 sygnatariuszy) wysłali do Sejmu PRL list otwarty z protestem przeciwko bezprawnemu internowaniu kilku tysięcy osób. 13 V 1982 na apel TKK o krótkie 15 minutowe przerwy w pracy odpowiedzieli jedynie pracownicy jeleniogórskiej „Polfy” oraz „Dolmelu” w Piechowicach.

Kolportaż i areszty

Od 1983 r. ważnym ośrodkiem podtrzymywania oporu społecznego stało się Duszpasterstwo Ludzi Pracy przy Kościele Św. Krzyża w Jeleniej Górze, którego czołowymi działaczami byli Andrzej Piesiak, Jerzy Nalichowski i Edward Wryszcz. Bardziej radykalni działacze jak Rman i Władysław Niegoszowie i Chrystoforosz Tulasz nawiązali współpracę z Solidarnością Walczącą. 16 IX 1983 r. Tulasz został aresztowany pod zarzutem kolportażu i produkcji wydawnictw SW, 10 października pod tym samym zarzutem aresztowano Andrzeja Wallę a 7 listopada Tamarę Bałwas-Łuczycką W wyniku procesu Sąd Wojewódzki w Jeleniej Górze w marcu 1984 skazał Tulasza na 1, 5 roku więzienia, pozostali zaś otrzymali kary w zawieszeniu.

Tymczasowa Rada

W listopadzie 1983 w celu odbudowy i konsolidacji związkowych struktur działacze podziemnej „Solidarności” powołali Tymczasowy Komitet Koordynacyjny NSZZ „Solidarność’ Regionu Jeleniogórskiego (m.in. Andrzej Piesiak, Roman Niegosz , Ryszard Matusiak).
W 1986 rozpoczęto przechodzić do działalności jawnej. 5 października 1986 r. utworzono Tymczasową Radę NSZZ „Solidarność” Regionu Jelenia Góra, w której znaleźli się Andrzej Piesiak i Roman Niegosz z Jeleniej Góry, Jerzy Nalichowski z Kowar oraz Zdzisław Bykowski z Lubania. Dla usprawnienia i uporządkowania finansów oraz pod koniec 1986 Tymczasowa Rada powołała Regionalny Fundusz Interwencyjny. Regionalnym Przedstawicielem Komisji Interwencji i Praworządności wybrano zaś Ryszarda Matusiaka

Przełom po wielu latach

Zasadniczy przełom w rozwoju struktur związkowych w Regionie jeleniogórskim nastąpił dopiero w latach 1988-1989. 17 lutego 1989 przedstawiciele 25 różnych zakładów pracy z woj. jeleniogórskiego powołali Tymczasowy Zarząd Regionu Jeleniogórskiego w w którym znaleźli się: Andrzej Piesiak, Romana Niegosz, Ryszard Matusiak, Zygmunt Wachowski, Marian Kwieciński, Adam Kubicki, Franciszek Kopeć, Tadeusz Lewandowski, Jerzy Walichnowski oraz Marian Zagórny. Dopiero 24 kwietnia 1989 wybrano jego władze. Przewodniczącym został Andrzej Piesiak, I zastępcą przewodniczącego Ryszard Matusiak, II zastępcą Adam Kubicki, a sekretarzem Edward Wryszcz. W wyniku wyborów parlamentarnych 4 i 18 czerwca posłami na Sejm z województwa jeleniogórskiego zostali Zbigniew Bobak, Roman Niegosz oraz Jan Kisiliczyk, senatorami zaś Andrzej Piesiak i Jerzy Regulski.

Pierwszy przewodniczący

Jesienią 1989 r. w dwóch turach odbył się II Wojewódzki Zjazd delegatów NSZZ „Solidarność”., który zakończył działalność Tymczasowego Zarządu Regionu. Podczas obrad postanowiono o utrzymaniu w Jeleniej Górze odrębnego regionu odradzającego się związku 9 XII wybrano jego nowe władze. Przewodniczącym Zarządu Regionu został Tadeusz Lewandowski.

Grzegorz Waligóra

Twoja reakcja na artykuł?

19
54%
Cieszy
3
9%
Hahaha
2
6%
Nudzi
1
3%
Smuci
3
9%
Złości
7
20%
Przeraża

Ogłoszenia

Czytaj również

Komentarze (34)

Dodaj komentarz

Dodaj komentarz

Zaloguj
0/1600

Czytaj również

Sonda

Czy jeżdżę na rowerze?

Oddanych
głosów
450
Tak, regularnie
24%
Tak, od czasu do czasu
36%
Nie, ale uprawiam rekreacyjnie inny sport
15%
Nie, z jakimkolwiek sportem mi „nie po drodze”
26%
 
Głos ulicy
Złota rybka
 
Miej świadomość
Koniec CPK? Rząd ma „lepszy” plan!
 
Rozmowy Jelonki
Nie widzimy przeszkód do współpracy
 
Polityka
Kowary – ślubowanie burmistrza
 
Polityka
Jeżów Sudecki – ślubowanie wójta i radnych
 
Aktualności
Gratka dla fanów historii!
 
Aktualności
Wzruszenie łamało mu głos
Copyright © 2002-2024 Highlander's Group